Η συνέντευξη της Γιολάντας Τσιαμπόκαλου

Γιολάντα Τσιαμπόκαλου. Συγγραφέας, στιχουργός, τραγουδίστρια, αρθρογράφος, σύζυγος, μαμά. Μια νεαρή γυναίκα, δραστήρια, γεμάτη αγωνίες, έτοιμη να ανταποκριθεί σε πολλούς ρόλους.

Το ραντεβού μας ήταν στις 8:15 το πρωί. "Ξέρετε" ,μας είπε, "μόνο εκείνη την ώρα έχει ησυχία  στο σπίτι. Αργότερα ξυπνάει η κορούλα μου και δε θα μας αφήσει να μιλήσουμε". 

Εμείς δεν είχαμε αντίρρηση.Στις  8:15  περιμέναμε στα θρανία μας,  έτοιμοι να κάνουμε τις ερωτήσεις μας. Μας μίλησε για τα βιβλία της, για τα τραγούδια της, για τη ζωή της. Μας άφησε μόνο, όταν η μικρή της ξύπνησε και ζητούσε τη μαμά . 

 Δήμητρα: Πώς πήρε το συγκρότημα σας αυτό το όνομα;

πηγή

   Το όνομά του το είχε βρει ο Μιχάλης Μυτακίδης πριν 20 χρόνια , όταν δημιουργούσε το συγκρότημα και ήθελε να΄χει ένα όνομα που θα είναι πολύ ξεκάθαρο. Ένα όνομα που δε θα σε προδιαθέτει ότι θ΄ακούσεις κάτι όμορφο ή χαρούμενο, αλλά κάτι που θα σε βάλει σε σκέψεις. Το active member σημαίνει ενεργό μέλος. Ενεργό μέλος της κοινωνίας, ενεργό άτομο γενικότερα, άτομο που κάνει τις επιλογές του, συμμετέχει σε ότι το αφορά. 

Εγώ στο συγκρότημα μπήκα αργότερα. 

Λαμπρινή: Έχετε κάποιο τραγούδι που σας αρέσει πιο πολύ;

 Το επόμενο! Πάντα έχω στο νου μου αυτό που θα γίνει μετά. Όλα αυτά που έχω κυκλοφορήσει σε δίσκο είναι αγαπημένα, αλλά κοιτάω πάντα μπροστά. Στο επόμενο τραγούδι, στο επόμενο βιβλίο...

Νικολέτα: Τα παραμύθια που γράφετε τα παίρνετε από τα τραγούδια σας;

   Αυτό έχει συμβεί σε ένα δυο βιβλία μόνο. 
  Το ένα είναι ανεξάρτητο από το άλλο. Όμως νιώθω, ότι ο κάθε άνθρωπος που δημιουργεί λέει πάντα το ίδιο τραγούδι, γράφει το ίδιο βιβλίο ή ζωγραφίζει τον ίδιο πίνακα. Τι εννοώ μ΄αυτό;  Τον κάθε καλλιτέχνη κάτι τον βασανίζει. Αυτό που έχει στο μυαλό του προσπαθεί με κάθε τρόπο να το εξηγήσει στον κόσμο.Όλα τα έργα του έχουν την ίδια αγωνία, να μεταφέρει αυτό που έχει μέσα του. Έτσι κι εγώ. Αν σας έλεγα συνέχεια το ίδιο τραγούδι θα ήταν βαρετό ή μπορεί κάποιοι να μην το καταλάβαιναν. Και προσπαθώ να βρω, κι έναν άλλον τρόπο, κι έναν άλλο ... 
   Μπορεί να είναι διαφορετικά πράγματα, παραμύθια και μουσική.  Εκφράζουν όμως την ίδια αγωνία.  Είναι σαν να τα χωρίζει ένα μικρό μονοπάτι, μυστικό σε μένα, το οποίο και να με ρωτήσετε δεν ξέρω το χάρτη. Αυτός ο χάρτης αναβοσβήνει με φωτάκια και μου δείχνει το μονοπάτι, μόνο την ώρα που αρχίζω να γράφω. Ούτε την ώρα που ξυπνάω, ούτε την ώρα που φτιάχνω το γάλα του μωρού, ούτε την ώρα που μαγειρεύω, ούτε την ώρα που βγάζω το σκύλο βόλτα. Την ώρα που κάθομαι να γράψω, εκείνη την ώρα ανάβει αυτός ο δρόμος με τα φωτάκια και μου λέει "προς τα δω πήγαινε". Συμβαίνει κάτι μαγικό και είμαι σίγουρη πως δε συμβαίνει μόνο σε μένα, αλλά σε όποιον ασχολείται δημιουργικά με κάτι.

Λευτέρης: Πώς καταφέρνετε να συνδυάσετε τα δυο επαγγέλματα που διαλέξατε; Το ένα θέλει ησυχία, ενώ το άλλο θέλει φασαρία.

   Για μένα και τα δυο θέλουν ησυχία. Το πιο δύσκολο στη δουλειά μου είναι η "γέννηση".Να σκεφτείς κάτι καινούριο και να το βγάλεις πάνω στο χαρτί. Εγώ μπορώ να το κάνω αυτό μόνο όταν έχει ησυχία. Τότε μόνο μπορώ να γράψω μία ιστορία ή να γράψω στίχους.  Θέλω απόλυτη ησυχία και το κάνω συνήθως τη νύχτα.

   Όταν είμαι πάνω στη σκηνή , είναι μια όμορφη "φασαρία". Εκεί είναι μια άλλη διαδικασία για μένα. Είναι ένας άλλος δρόμος που βρίσκω.  Είναι ώρες ώρες που βλέπω τα χέρια να χειροκροτούν, τα στόματα να ανοιγοκλείνουν κι είναι σαν να βλέπω βουβή ταινία. Εκεί συμβαίνει μια μαγική ένωση με το κοινό. Αφήνομαι και νιώθω μια απίστευτη ξεγνοιασιά.


Χρήστος: Γιατί διαλέξατε το όνομα sadahzinia;
   Συνηθίζεται στη μουσική που κάνω, να ξαναβαφτίζεις τον εαυτό σου και να του δίνεις ένα όνομα που σε χαρακτηρίζει και σε οδηγεί. Εγώ διάλεξα το sadahzinia που σημαίνει λυπημένο λουλούδι. Είναι από έναν μύθο της Καραϊβικής  που είχα ακούσει,  για ένα  λουλούδι που ήταν λυπημένο κι όταν άκουσε τη μουσική  άνθισε. Κάπως έτσι βγήκε αυτό το όνομα.

Αλέξανδρος: Μου άρεσε πολύ το βιβλίο σας , ο Μάγος της φωτιάς. Δε μου άρεσε που ήθελαν να μολύνουν το περιβάλλον.

Αυτό δεν το ήθελε ο Μάγος της φωτιάς.

Αλέξανδρος:  Αυτό το ήθελαν οι βασιλιάδες.

Ο Μάγος πήρε εκδίκηση.

Πώς την εννοείτε την εκδίκηση; Μέσα από τη φωτιά ήρθε η κάθαρση;

 Ναι, κάπως έτσι. Είναι ένα σκληρό παραμύθι αλλά εγώ χαίρομαι, όταν μου λένε τα παιδιά ότι το αγαπάνε πολύ. Όταν το είχα πρωτοπάει σε κάποιους εκδοτικούς οίκους, ήθελαν να κάνουν πολλές αλλαγές στο κείμενο. Μου είπαν πως τα παιδιά δε θα καταλάβουν όλα αυτά τα ονόματα, πως το τέλος είναι πολύ σκληρό. Εγώ θεωρώ ότι πρέπει κανείς να γράφει αυτό που έχει στο νου του με σεβασμό πρώτα απέναντι στον εαυτό του και μετά απέναντι στο κοινό που απευθύνεται. Επειδή ποτέ δεν ξέρεις πού θα φτάσει ένα κείμενο, το πιο έντιμο είναι να γράψεις αυτό που έχεις στην ψυχή σου. Την αλήθεια σου.

 Λαμπρινή : Πώς νιώθατε όταν σας έλεγαν πως ήθελαν να κάνετε αλλαγές στο βιβλίο σας;

   Ένιωθα ότι θα ήταν μεγάλη αδικία να το έκανα αυτό στο κείμενο που πίστευα πάρα πολύ. Δεν ήθελα να μου αλλάξουν ούτε λέξη απ΄αυτό το κείμενο , γι΄αυτό και δεν έκανα καμία υποχώρηση. Επέλεξα εκείνο τον εκδοτικό οίκο  που πίστεψε στην ιστορία και δεν έκανε αλλαγές.

Βασίλης: Το βιβλίο αυτό έχει να κάνει με το σεβασμό μας προς τη φύση; Να σεβόμαστε τη φύση;

    Σίγουρα. Η σχέση μου με τη φύση είναι πολύ καλή. Από μικρή πήγαινα στο χωριό μου και έμενα στον παππού μου. Ο παππούς μου φύτευε δέντρα μέχρι τα 97 του χρόνια. Του έχω αφιερώσει αυτό το βιβλίο. Σαφώς λοιπόν και δε θέλω να κάψω τα δέντρα και ότι υπάρχει πάνω στη γη. Δεν εννοούσα αυτό στο παραμύθι.Ήθελα να καούν όλα τα άσχημα. Καμιά φορά όμως, παιδιά, δεν μπορούμε να τα έχουμε όπως τα θέλουμε στη ζωή. Καμιά φορά καίγονται και τα καλά, αλλά θα ξεκινήσει απ΄την αρχή κάτι καινούριο.Τέλος κι αρχή μαζί.

Μας άρεσε το βιβλίο σας. Τα παιδιά έχουν τους προβληματισμούς τους για το περιβάλλον και ευχαριστήθηκαν πολύ τη λύτρωση του Μάγου της φωτιάς.

Πώς επιλέγετε τους εικονογράφους των ιστοριών σας;

 Συνήθως εγώ πηγαίνω το κείμενο στον εκδοτικό οίκο και εκεί παίρνουμε την απόφαση από κοινού. Μου είναι δύσκολο να αφήσω να φύγει κάτι από τα χέρια μου και να μην είμαι απόλυτα ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα.

Νικολέτα: Πώς εμπνέεστε;

    Μια αρχική ιδέα, αίσθηση έρχεται στο μυαλό μου. Αυτό μπορεί να συμβεί και σε στιγμές που δεν το περιμένω. Μπορεί να ξεκινήσει από μια μυρωδιά, μια λέξη που θα πει κάποιος που εγώ την άκουσα λάθος, από κάτι που διάβασα.

 Όταν αποφασίσω να γράψω κάτι, δεν το΄χω ξεκάθαρο στο μυαλό μου. Με το που κάθομαι να γράψω, τότε μου έρχεται αυτό που λες εσύ έμπνευση. Εγώ δεν πιστεύω πολύ σ΄αυτήν. Δεν μπορώ να την εμπιστευτώ. Κάθομαι λοιπόν και γράφω και τα εργαλεία μου είναι η μνήμη -είναι πολύ σημαντική για μένα η μνήμη- και οι λέξεις οι οποίες υπάρχουν παντού. Τις αγγίζουμε, τις πατάμε, τις μυρίζουμε, τις φανταζόμαστε, τις επινοούμε. Όπως το ντιριγκόου ντιριμπάι. Είναι λέξεις που τις επινόησα εγώ. 

Βασίλης: Σημαίνουν όνειρα γλυκά;

Όχι απαραίτητα. Είναι δυο μαγικές λέξεις που διώχνουν τους εφιάλτες.

Βασίλης: Αυτό γίνεται στο παραμύθι. Δεν είναι αλήθεια.

  Να σας πω κάτι; Ο λόγος που έγραψα αυτό το παραμύθι είναι γιατί  από μικρή έβλεπα πολλούς εφιάλτες. Έγραψα λοιπόν αυτό το βιβλίο και επινόησα αυτές τις λέξεις για να αντιμετωπίσω τους εφιάλτες μου. Έλεγα  αυτές τις λέξεις κάθε βράδυ κι από τότε οι εφιάλτες έχουν ελαττωθεί.

Βασίλης: Αυτό μπορεί να έγινε τυχαία. 

   Σίγουρα μπορεί να έγινε τυχαία. Όμως δεν πειράζει να πιστεύουμε και λίγο στη μαγεία, στην ομορφιά. Δεν είναι απαραίτητο να εξηγούμε τα πάντα.

Βασίλης: Εμένα μου άρεσε πολύ αυτό το βιβλίο. Μου άρεσε που οι ζουμπάδες ζουλούσαν κι έσκαγαν τους εφιάλτες των παιδιών. 

Χαίρομαι που σου άρεσε.

Λαμπρινή: Τα βιβλία σας μας περνάνε διάφορα μηνύματα, όπως το βιβλίο σας "πώς να καταβροχθίσουμε ένα ουράνιο τόξο"που μιλάει για τη σωστή διατροφή.
Όπως σας είπα και πριν οι αγωνίες μου παρουσιάζονται- εκφράζονται μέσα από τη δουλειά μου. Και η διατροφή είναι μία από  τις αγωνίες μου. 

Λαμπρινή: Ταυτόχρονα  μας ταξιδεύουν στον κόσμο της φαντασίας.

     Παιδιά, η φαντασία είναι ένα από τα πιο σημαντικά μου εργαλεία μαζί με τη μνήμη. Η φαντασία είναι κάτι με το οποίο γεννιόμαστε και σιγά σιγά η ζωή μας κάνει να το παραγκωνίζουμε. Δεν απαιτείται σε καμιά περίσταση, όσο μεγαλώνουμε.  Η τηλεόραση ακινητοποιεί τη φαντασία, το σχολείο την περιορίζει. Η ζωή σού λέει δε χρειάζεται να φαντάζεσαι, δε χρειάζεται να ονειρεύεσαι. Δε ζητάει κανείς από μας να φανταστούμε. Η φαντασία είναι ένας ολόκληρος ουρανός πάνω από το κεφάλι μας και η λογική είναι ένα μικρό αστεράκι. Κι όλοι μας ζητούν να γίνουμε μόνο αυτό το μικρό αστεράκι. Μας περιορίζουν. Μην το επιτρέψετε. Έχετε δει τα σύννεφα πόσα σχήματα αλλάζουν; Είδατε πόση φαντασία έχουν; Είναι ένα υπέροχο όπλο. Να την εξασκείτε κάθε μέρα. Να φαντάζεστε και να ονειρεύεστε.

Μαρία: Πόσα βιβλία έχετε γράψει;

Έχουν εκδοθεί 10 βιβλία. Παράλληλα έχω γράψει πολλές ιστορίες που έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά. Έχω γράψει κάποια θεατρικά και έχω μεταφράσει πολλά παιδικά βιβλία. 

Γράφετε σε υπολογιστή τα κείμενά σας;

Συμβαίνει κάτι παράξενο με μένα. Τα παραμύθια μου τα γράφω σε υπολογιστή και τους στίχους μου στο χαρτί. Δεν μπορώ να το κάνω αντίστροφα. Μη με ρωτήσετε γιατί.

Ελένη: Από μικρή θέλατε να γίνετε συγγραφέας;

  Από μικρή μου άρεσε να μου λένε ιστορίες. Στα δεκαπέντε μου ήθελα να γίνω μεταφράστρια παιδικών βιβλίων.'Έμαθα ξένες γλώσσες, για να μπορώ τις ιστορίες που ακούω και διαβάζω  να τις φέρω στη γλώσσα μου. Αργότερα άρχισα να γράφω τις δικές μου.


Μαρία: Πότε αρχίσατε να γράφετε παιδικά βιβλία; Γράφετε μόνο παιδικά βιβλία;

  Άρχισα να γράφω και να σκέφτομαι σοβαρά να δημοσιεύσω κάτι κάπου εκεί στο 1995-96. Για μένα όλα τα βιβλία είναι βιβλία. Δεν τα ξεχωρίζω σε παιδικά ή όχι. Πολλές φορές αγοράζω παιδικά βιβλία για μένα, γιατί μου αρέσουν πάρα πολύ. Όμως βιβλία για μεγάλους όπως το εννοούν οι περισσότεροι, όχι δεν έχω γράψει. Μόνο κείμενα-άρθρα σε εφημερίδα.


Σοφία: Γιατί σας αρέσει να γράφετε παιδικά βιβλία;
  Μου αρέσει να εκφράζομαι μ΄αυτόν τον τρόπο. Ίσως γιατί το μυθοπλαστικό στοιχείο δίνει στο κείμενο μια διαχρονικότητα κι αυτό μου αρέσει.


Βασίλης: Ποιο βιβλίο είναι το αγαπημένο σας;
   Θα σας απαντήσω όπως και για το τραγούδι. Το αγαπημένο μου είναι το επόμενο που θα γράψω. Όλα όσα έχω γράψει τα αγαπάω γιατί μέσα απ΄αυτά εκφράστηκα, μέσα απ΄αυτά έχω περάσει υπέροχες στιγμές, όπως για παράδειγμα σε σχολεία που τα΄χω παρουσιάσει σε παιδιά της ηλικίας σας, αλλά η αγωνία μου και η λαχτάρα μου είναι πια για το επόμενο που θα γράψω. Αυτό είναι το αγαπημένο μου τώρα.


Αλέξανδρος: Γράφετε τώρα κάποιο βιβλίο;
 Μόλις πριν λίγες μέρες τελείωσα μια διασκευή των Βατράχων του Αριστοφάνη. Είναι κάτι που με παίδεψε πολύ. Έπρεπε να διαβάσω πολύ γι αυτόν και την εποχή του. Ήθελα να καταλάβω το ύφος του. Δεν ήθελα να τον προδώσω, αλλά να μείνω στο δικό του πνεύμα.

Παναγιώτα: Πώς αποφασίσατε να κάνετε δυο δουλειές;

   Είναι σίγουρα δουλειές αφού μου δίνουν τα λεφτά για να ζω, αλλά ταυτόχρονα είναι πράγματα που λατρεύω, που με ευχαριστούν, που γεμίζουν τη μέρα μου , το μυαλό μου, την καθημερινότητά μου , που με βοηθάνε να γνωρίζω κόσμο...Θεωρώ πολύ σημαντικό να αγαπάς αυτό που κάνεις, να σου ομορφαίνει τη ζωή, να νιώθεις ικανοποίηση. Να προσπαθείς συνέχεια να γίνεις καλύτερος σ΄αυτό και να νιώθεις μέσα σου ευχαριστημένος.

Ευχαριστούμε πολύ.

Κι εγώ σας ευχαριστώ. Χάρηκα πολύ που σας γνώρισα. Να είστε καλά!